1. Wyniki wyborów prezydenckich 2025
W Polsce w pierwszej turze wyborów prezydenckich, które odbyły się w niedzielę, kandydat Koalicji Obywatelskiej Rafał Trzaskowski zdobył 31,36% głosów, a kandydat popierany przez Prawo i Sprawiedliwość Karol Nawrocki 29,54% głosów. Trzaskowski i Nawrocki zmierzą się w drugiej turze wyborów, zaplanowanej na 1 czerwca. Na kolejnych miejscach znaleźli się: Sławomir Mentzen — 14,8%, Grzegorz Braun — 6,34%, Szymon Hołownia — 4,99%, Adrian Zandberg — 4,86%, Magdalena Biejat — 4,23%, Krzysztof Stanowski — 1,24%, Joanna Senyszyn — 1,0%, Marek Jakubiak — 0,77%, Artur Bartoszewicz — 0,44%, Maciej Maciak — 0,19%, Marek Woch — 0,09%.
2. Głosy Sławomira Mentzena
Sławomir Mentzen zdobył niemal 15% głosów w I turze i tym samym stał się jednym z głównych rozgrywających w polskiej polityce. Trudno będzie zostać prezydentem bez przekonania wyborców Sławomira Mentzena. Przez to polityczne akcje lidera Konfederacji poszybowały niezwykle wysoko. Ewentualne poparcie Mentzena dla któregoś z kandydatów mogłoby zupełnie zmienić wyścig do Pałacu Prezydenckiego. Na razie polityk zaprosił Karola Nawrockiego i Rafała Trzaskowskiego na rozmowie na swój kanał na YouTube i zaproponował im podpisanie ośmiopunktowej deklaracji.
3. Wybory prezydenckie w Rumunii
W niedzielę wybory prezydenckie w Rumunii wygnał proeuropejski burmistrz Bukaresztu Nicusor Dan, pokonując prawicowego radykała George Simiona. Dan wygrał drugą turę powtórzonych wyborów z wynikiem 53,67%, pokonując Simiona, lidera radykalnie prawicowej AUR, który uzyskał poparcie 46,33%. Niedzielne wybory w Rumunii odbyły się po tym, jak w grudniu 2024 r. Sąd Konstytucyjny unieważnił pierwszą turę wyborów prezydenckich z 24 listopada 2024 r. Przyczyną tej decyzji były zarzuty wobec jednego z kandydatów – Calina Georgescu, który zdobył wówczas pierwsze miejsce – o nadużycia w kampanii i złamanie zasad uczciwej konkurencji wyborczej, a także wsparcie ze strony „aktora zewnętrznego”, z sugestią, że chodzi o Rosję.
4. Jest decyzja w sprawie bezcłowego importu z Ukrainy
Unijny mechanizm autonomicznych środków handlowych (ATM) umożliwiający bezcłowy handel z Ukrainą przestanie obowiązywać od 5 czerwca. Premier Donald Tusk podkreślił, że decyzja o zakończeniu ATM jest konsekwencją działań mających na celu ochronę polskich rolników. ATM zostały wprowadzone w 2022 r. przez UE w odpowiedzi na rosyjską agresję na Ukrainę, a ich obowiązywanie przedłużono do czerwca 2025 roku.
5. Szpitale coraz bardziej zadłużone
Według informacji podanych przez „Rz”, łączna wartość zobowiązań wszystkich szpitali funkcjonujących jako samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (SP ZOZ) wyniosła na koniec trzeciego kwartału 2024 r. aż 22,4 mld zł. Z tej kwoty aż 3 mld zł stanowią zobowiązania wymagalne – niezapłacone w terminie, co pogłębia problemy finansowe sektora medycznego. Jak wskazuje gazeta, zadłużenie szpitali powiatowych odpowiada niemal jednej trzeciej całego zadłużenia szpitali publicznych w Polsce.
6. Wzrost wynagrodzeń powyżej oczekiwań
Przeciętne wynagrodzenie w przedsiębiorstwach w kwietniu wyniosło 9 tys. 45,11 zł brutto, rosnąc rok do roku o 9,3%. Realny wzrost płacy po uwzględnieniu inflacji wyniósł 4,8%, co zwiększa przeciętną siłę nabywczą. Są również słabsze dane, zatrudnienie w przedsiębiorstwach spadło o 0,8% rok do roku, co oznacza ubytek 52,2 tys. miejsc pracy.
7. NBP znów zakupił złoto
Według środowych danych banku centralnego na koniec kwietnia 2025 r. w posiadaniu NBP było prawie 16,4 mln uncji złota. Na koniec marca było to niespełna 16 mln uncji, co oznacza, że w kwietniu NBP dokupił 400 tys. uncji, czyli prawie 12,5 tony złota. Prezes NBP Adam Glapiński na początku maja informował, że bank centralny ma 509,3 ton złota, co stanowi 22% całych rezerw NBP. Z danych banku wynika, że wartość złota w jego posiadaniu to 202,83 mld zł (czyli prawie 47,29 mld euro).
8. Szef Bundeswehry nakazał „szybką rozbudowę potencjału wojskowego”
Inspektor generalny Bundeswehry Carsten Breuer nakazał, aby do 2029 r. wojsko niemieckie było w pełni wyposażone w broń i inne materiały, podaje Reuters. Dokument, który podpisał Breuer, stwierdza, że Niemcy osiągną ten cel dzięki funduszom udostępnionym w wyniku poluzowania hamulca zadłużenia kraju. Bundeswehra ma do końca dekady stać się skuteczniejsza w obronie przeciwlotniczej. W dyrektywie Breuer stwierdza, że wzmocnienie ochrony przed zagrożeniami powietrznymi jest „najwyższym priorytetem”.
9. Niemiecka gospodarka odżyła
W I kwartale 2025 r. PKB Niemiec według zaktualizowanego szacunku wzrósł o 0,4% wobec poprzedniego kwartału (dane odsezonowane). To lepszy rezultat niż szacowane pierwotnie 0,2% wzrostu, co i tak oznaczało lepszy rezultat od wstępnych prognoz na poziomie zaledwie 0,1%. W IV kwartale 2024 r. gospodarka Niemiec skurczyła się o 0,2% kwartalnie, co wtedy ponownie rozpaliło obawy o recesję. Techniczna recesja definiowana jest jako co najmniej dwa z rzędu kwartały spadku PKB w ujęciu kwartalnym, co oznacza że Niemcom udało się uniknąć recesji.
10. Nowe dane o bezrobociu w Europie
W zeszłym roku 0,8 proc. Polaków w wieku produkcyjnych było dotkniętych „długotrwałym bezrobociem”, to oznacza, że byli bez zatrudnienia przez 12 miesięcy bądź dłużej. Taki sam wynik osiągnęły Czechy, niewiele gorzej jest w Niemczech. Są jednak kraje, w których długoterminowe bezrobocie jest niższe. W Holandii poziom wynosi tu ledwie 0,5%, a na Malcie 0,7%. Najgorzej wypadłą Grecja ze wskaźnikiem 5,4% oraz Hiszpania (3,8%). Średnia unijna wyniosła natomiast 1,9%, podaje Eurostat.
Źródła: reuters.com, benchmark.pl, bithub.pl, businessinsider.com, bloomberg.com.
